Xét nghiệm ADN cha con là phương pháp khoa học giúp xác định mối quan hệ huyết thống giữa cha và con. Kỹ thuật này ngày càng phổ biến, đặc biệt là trong giai đoạn mang thai. Tuy nhiên, nhiều người vẫn băn khoăn liệu xét nghiệm ADN cha con khi mang thai có ảnh hưởng đến bé hay không.
1. Nguyên lý xét nghiệm ADN cha con khi mang thai
Bộ gen của con người bao gồm 23 cặp nhiễm sắc thể, trong đó có 22 cặp nhiễm sắc thể thường và 1 cặp nhiễm sắc thể giới tính. Các gen trên nhiễm sắc thể quy định các đặc tính sinh lý và được di truyền qua các thế hệ. Trong quá trình thừa kế, con cái nhận 23 nhiễm sắc thể từ bố (tinh trùng) và 23 từ mẹ (trứng). Bằng cách sử dụng các đánh dấu ADN trên nhiễm sắc thể, chúng ta có thể xác định các gen di truyền từ phía cha.
Ngay từ khi còn ở trong tử cung của mẹ, thai nhi đã bắt đầu phát triển và thực hiện trao đổi chất. Thai nhi hấp thụ chất dinh dưỡng đồng thời thải các đoạn DNA từ cơ thể ra ngoài (có thể là môi trường nước ối, nhau thai hoặc máu mẹ). Điều này cung cấp cơ sở để xác định các đoạn mã di truyền từ cơ thể thai nhi ra bên ngoài. Nhờ vào nguyên lý này, xét nghiệm ADN cha con khi mang thai trở thành một phương pháp khả thi và đáng tin cậy.
2. Các phương pháp xét nghiệm ADN khi mang thai
2.1. Xét nghiệm ADN cha con xâm lấn
Phương pháp chọc ối
Chọc ối là phương pháp xét nghiệm ADN cha con xâm lấn. Mẫu nước ối xét nghiệm sẽ được lấy bằng một kim mỏng qua thành bụng mẹ bầu. Nước ối xuất hiện từ sau ngày 12 của thai kỳ, nó có nguồn gốc từ thai nhi, màng ối và máu mẹ. Đây chính là môi trường dinh dưỡng thiết yếu cho thai nhi, cung cấp các chất cần thiết cho sự phát triển của bé nhờ trao đổi chất qua nhau thai.
Thai nhi trao đổi chất với nước ối, và trong giai đoạn đầu của thai kỳ, da thai nhi giúp tái tạo nước ối. Đến tuần thứ 16, nước ối bắt đầu được tái hấp thụ qua hệ tiêu hóa, da, dây rốn và màng ối. Trong quá trình này, các tế bào và ADN của thai nhi hòa vào nước ối, bao gồm cả những tế bào chết đi. Do đó, nước ối chứa ADN của thai nhi, làm cơ sở cho phương pháp xét nghiệm ADN cha con thông qua chọc ối.
Thời gian thực hiện: Phương pháp chọc ối có thể thực hiện từ tuần 16 đến tuần 22 của thai kỳ. Nếu tiến hành trước tuần 16, kết quả có thể không chính xác do lượng ADN trong nước ối chưa đủ, dẫn đến khả năng phải chọc ối lần thứ hai.
Thời gian có kết quả xét nghiệm là từ 2 – 4 ngày. Nếu xét nghiệm được tiến hành đơn lẻ thì sẽ rút ngắn thời gian hơn so với kết hợp với các xét nghiệm liên quan khác.
Mặc dù có kết quả chính xác cao, gần như tuyệt đối nhưng chọc ối có những rủi ro nhất định. Đây là một xét nghiệm xâm lấn, tiềm ẩn nguy cơ đến sức khoẻ của mẹ và thai nhi, có thể gây sảy thai, sinh non, nhiễm trùng tử cung do rò rỉ nước ối.
Phương pháp sinh thiết gai nhau
Tương tự như phương pháp chọc ối, sinh thiết gai nhau là một xét nghiệm tiền sản xâm lấn nhằm phân tích ADN để xác định quan hệ huyết thống cha con. Phương pháp này sử dụng mẫu mô từ gai nhau và được thực hiện sớm hơn, từ tuần 11 – 13 của thai kỳ.
Mặc dù giúp xác định quan hệ huyết thống sớm hơn, sinh thiết gai nhau cũng có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé. Do đó, việc thực hiện cần được cân nhắc kỹ lưỡng và có sự tư vấn của bác sĩ. Sau khi sinh thiết, kết quả xét nghiệm thường có trong vòng 2 – 4 ngày, cung cấp thông tin chi tiết về quan hệ huyết thống giữa người cha giả định và thai nhi.
2.2. Xét nghiệm ADN cha con không xâm lấn
Phương pháp xét nghiệm ADN cha con khi mang thai không xâm lấn là một bước tiến đột phá trong lĩnh vực di truyền học, mang lại sự an toàn và chính xác cao cho cả mẹ và thai nhi. Phương pháp này dựa trên việc phân tích ADN của thai nhi từ mẫu máu của người mẹ, tận dụng các mảnh ADN tự do của thai nhi trôi nổi trong máu mẹ.
Phương pháp này có thể thực hiện từ tuần thứ 10 của thai kỳ, khi lượng ADN của thai nhi trong máu mẹ đủ lớn để phân tích. Quy trình xét nghiệm bao gồm ba bước chính: thu thập mẫu máu của người mẹ, phân tích ADN trong phòng thí nghiệm, và so sánh ADN của thai nhi với ADN của người cha giả định.
Mẫu máu của mẹ được lấy một cách đơn giản và nhanh chóng từ tĩnh mạch. Sau đó, mẫu này được gửi đến phòng thí nghiệm, nơi các chuyên gia sử dụng công nghệ hiện đại để tách chiết và phân tích các mảnh ADN tự do của thai nhi. ADN của thai nhi sau đó được so sánh với ADN của người cha giả định để xác định mối quan hệ huyết thống.
Phương pháp này không chỉ đảm bảo an toàn tuyệt đối cho thai nhi và người mẹ, mà còn mang lại độ chính xác cao, thường trên 99%. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những người muốn làm xét nghiệm ADN sớm mà vẫn muốn đảm bảo an toàn cho thai kỳ.
3. Xét nghiệm ADN khi mang thai có ảnh hưởng đến em bé không?
Xét nghiệm ADN cha con khi mang thai có thể ảnh hưởng đến em bé không tùy thuộc vào phương pháp được sử dụng. Như đã phân tích ở trên, có 3 loại xét nghiệm ADN huyết thống trước sinh phổ biến hiện nay là chọc ối, sinh thiết gai nhau và phương pháp xét nghiệm máu. Trong đó, chọc ối và sinh thiết gai nhau là nhóm xét nghiệm xâm lấn nên có nguy cơ ảnh hưởng tới thai nhi.
Phương pháp xâm lấn cho kết quả khả quan và chính xác hơn. Tuy nhiên đây là phương pháp nguy hiểm nên không khuyến khích thực hiện, đặc biệt là khi người mẹ mang nhóm máu Rh thì mối nguy hiểm cho mẹ và thai nhi càng lớn.
Đối với xét nghiệm ADN cha con khi mang thai không xâm lấn bằng mẫu máu mẹ thì hầu hết cho kết quả cao lên đến 99,9% và là phương pháp an toàn cho sức khoẻ cả mẹ và bé.
Ngoài ra, độ chính xác của kết quả xét nghiệm còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như là chất lượng mẫu xét nghiệm, thời gian lấy mẫu, bảo quản mẫu, các yêu cầu đảm bảo trong quá trình xét nghiệm. Vì thế, mỗi trường hợp xét nghiệm có thể có tỷ lệ chính xác khác nhau.
Với sự phát triển của công nghệ, hiện nay có nhiều phương pháp xét nghiệm ADN thai nhi, từ không xâm lấn đến xâm lấn, mang lại nhiều lựa chọn cho cha mẹ. Mỗi phương pháp có độ an toàn và chính xác khác nhau, do đó bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn phương pháp phù hợp nhất.
> Xem thêm:
- Chi phí xét nghiệm ADN cha con bao nhiêu tiền? Có đắt không?
- Xét nghiệm ADN thai nhi không xâm lấn bao nhiêu tiền?
- Cách xét nghiệm ADN thai nhi chính xác, không xâm lấn
——————
TRUNG TÂM XÉT NGHIỆM GENVIET – HỆ THỐNG LẤY MÁU MIỄN PHÍ TẠI NHÀ TRÊN TOÀN QUỐC
Hotline: 0943.333.189
Fanpage: fb.com/Trungtamxetnghiemgenviet
Địa chỉ: Toà Sunshine city, Ciputra, Bắc Từ Liêm, Hà Nội